Tương lai công nghiệp Việt Nam bắt đầu từ lúc này

Chỉ còn chưa đầy một tháng nữa, năm 2025 khép lại. Trước mắt chúng ta là chu kỳ kinh tế mới 2026–2030 – giai đoạn bản lề để định hình vị thế công nghiệp Việt Nam trong cả thập kỷ tới. Đây không chỉ là thời điểm chuyển giao, mà là thời khắc chiến lược để đưa ra những quyết định dài hạn cho đất nước. Ngày 19/12/2025, cũng là ngày kỷ niệm Bác Hồ kêu gọi Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), Việt Nam sẽ khởi công hàng loạt các dự án trọng điểm khắp cả nước, với kỷ lục gần 1 triệu tỷ đồng giá trị đầu tư công - toàn bộ nền kinh tế sẽ cùng bước vào một giai đoạn mới!

Phần 1: Ánh hào quang và những bóng tối

Nhìn vào bản đồ công nghiệp Việt Nam hôm nay, chúng ta thấy một lực lượng sản xuất hùng hậu, một nền xuất khẩu tăng trưởng ấn tượng (Việt Nam vừa trở thành Top 15 quốc gia có quy mô xuất nhập khẩu lớn nhất thế giới). Nhưng phía sau những con số đẹp là những thách thức lớn hơn – những vấn đề nếu không giải quyết ngay sẽ trở thành rào cản cho bước nhảy vọt.

• FDI chiếm hơn 70% kim ngạch xuất khẩu. Đây là minh chứng cho sức hấp dẫn của Việt Nam, nhưng cũng là lời cảnh tỉnh: chúng ta đang phụ thuộc quá nhiều vào vốn ngoại. Các sản phẩm dẫn dắt tăng trưởng – điện thoại, máy tính, điện tử – phần lớn mang dấu ấn của tập đoàn nước ngoài. Nếu doanh nghiệp Việt không lớn mạnh, chúng ta sẽ mãi đứng ngoài cuộc chơi giá trị cao.
• Hạ tầng và môi trường đang gồng mình chịu tải. Từ Bắc Ninh, Bắc Giang đến Bình Dương, Đồng Nai… những “cỗ máy công nghiệp” phát triển nóng, kéo theo ô nhiễm nước thải, khí thải. Đường sá chật kín container, chi phí logistics tăng, tai nạn giao thông nhiều hơn.
• Gia công vẫn là chủ đạo. Việt Nam có mặt trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng mới ở khâu thấp. Công nghệ lõi, R&D vẫn nằm ngoài biên giới. Doanh nghiệp nội địa còn dè dặt trong cuộc chơi lớn.

Đây là lý do Việt Nam phải thay đổi. Và phải thay đổi ngay bây giờ.

Phần 2: Sự quyết liệt của nền kinh tế trong cuộc cải cách, hướng tới “công nghiệp hóa đúng nghĩa”

Tại Diễn đàn “Hoàn thiện chính sách thu hút làn sóng FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp”, những góc nhìn sắc bén đã vẽ nên con đường cải cách mạnh mẽ. Ba nhóm giải pháp trụ cột được nhấn mạnh:

1. Thu hút FDI thế hệ mới – Chọn lọc và chất lượng

Ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm xúc tiến đầu tư phía Bắc, khẳng định:
Việt Nam phải tái định vị chiến lược thu hút FDI – từ số lượng sang chất lượng.

• Tập trung vào công nghệ cao: bán dẫn, AI, công nghệ sinh học.
• Xây dựng trung tâm R&D, chuỗi sản xuất sâu ngay tại Việt Nam.
• Lựa chọn dự án có chuyển giao công nghệ, cam kết nội địa hóa dài hạn.

Không còn “lấp đầy bằng mọi giá”. Đây là tuyên bố rõ ràng: Việt Nam đi tìm giá trị, không chạy theo số lượng.

“Ông Phạm Thanh Bình: Kiến tạo nền tảng chính sách – mở đường cho làn sóng FDI thế hệ mới.” 

2. Nhân lực – Trái tim của nền công nghiệp mới

Bà Nguyễn Thị Bích Dung, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, nhấn mạnh:
Nếu hạ tầng là xương sống, thì nhân lực chính là trái tim.

• Doanh nghiệp Việt còn khoảng cách lớn so với yêu cầu FDI.
• Cần liên kết mạnh mẽ giữa doanh nghiệp – trường nghề – đại học.
• Đào tạo kỹ năng đặc thù: tự động hóa, cơ khí chính xác, năng lượng, bán dẫn.

Không có nguồn nhân lực chất lượng cao, mọi nỗ lực thu hút FDI chỉ là lời nói gió bay.

“Nguồn nhân lực – Trụ cột vàng của công nghiệp Việt Nam trên hành trình vươn lên chuỗi giá trị cao.”

3. Quy hoạch – Tái cấu trúc mô hình phát triển công nghiệp

Ông Nguyễn Quốc Khánh, Chủ tịch HĐQT DTJ Group, đề xuất:

• Quy hoạch tập trung vùng sản xuất để giảm chi phí chuỗi cung ứng.
• Phân bố lại doanh nghiệp nguyên liệu – linh kiện, tránh dàn trải.
• Mỗi tỉnh có khu tái chế riêng, áp dụng kinh tế tuần hoàn.
• Chuẩn hóa tiêu chí KCN sinh thái, hài hòa giữa sản xuất – năng lượng – nhân sự.

Đây không chỉ là cải cách KCN, mà là tái cấu trúc toàn bộ mô hình công nghiệp Việt Nam.

“Ông Nguyễn Quốc Khánh: Quy hoạch lại đất đai, tái cấu trúc chuỗi cung ứng – chìa khóa thu hút FDI chất lượng cao.”

Phần 3: Viễn cảnh 2030 - Bức tranh đang được vẽ từ hôm nay

Ngày 19/12/2025 – thời điểm khởi công loạt đại dự án gần một triệu tỷ đồng: cao tốc mới, cảng biển hiện đại, trung tâm logistics, đô thị công nghiệp. Từ nền móng này, bức tranh 2030 hiện lên:

• Một mạng lưới các khu vực sản xuất chuyên biệt sẽ hình thành trên khắp các vùng công nghiệp trọng điểm của Việt Nam, tạo nên một chuỗi cung ứng được tổ chức bài bản, liền mạch và hiệu quả cao
• Hạ tầng logistics liền mạch như mạng lưới động mạch: thời gian vận tải giảm một nửa, chi phí logistics giảm mạnh.
• Doanh nghiệp Việt bước vào khâu cao của chuỗi giá trị: thiết kế, tự động hóa, sản xuất linh kiện chiến lược.
• KCN xanh – tuần hoàn – phát thải thấp trở thành chuẩn mực: tái chế vật liệu, năng lượng tái tạo, nước thải tái sử dụng.
• Việt Nam trở thành trung tâm công nghiệp – logistics – công nghệ của ASEAN.

Kết luận - Tương lai bắt đầu từ quyết định hôm nay

2030 không chỉ là một mốc thời gian. Đó là tương lai mà chúng ta đang tự tay xây dựng, từ chính sách hôm nay, từ những kiến nghị tại diễn đàn hôm nay, và từ những dự án hạ tầng khởi công vào ngày 19/12/2025.

Chu kỳ 2026–2030 là thời khắc định hình nền công nghiệp mới của Việt Nam.
Nếu hành động đúng – hành động nhanh – hành động quyết liệt, Việt Nam sẽ bước vào kỷ nguyên công nghiệp giá trị cao: tự chủ hơn, xanh hơn, thông minh hơn, bền vững hơn.