Nghị định 205/2025 – Bệ phóng mới cho ngành Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam

Bối cảnh: bước ngoặt chính sách cho doanh nghiệp sản xuất

Tháng 5/2025, Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành, đặt ra yêu cầu hình thành môi trường pháp lý, vốn, đất đai và thị trường thuận lợi cho khu vực doanh nghiệp trong nước. Đến tháng 9/2025, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP – văn bản thay thế Nghị định 111/2015, đánh dấu bước ngoặt mới trong chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT).

Nếu Nghị định 111 trước đây chủ yếu tập trung vào xác định danh mục và tiêu chí sản phẩm CNHT, thì Nghị định 205 mở rộng cả phạm vi, công cụ và cơ chế hỗ trợ, hướng đến mục tiêu tăng năng lực tự chủ của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

1. Định nghĩa mới – phạm vi mở rộng

Theo Điều 3 của Nghị định, công nghiệp hỗ trợ được định nghĩa lại với phạm vi rộng hơn, bao gồm toàn bộ hoạt động sản xuất, gia công nguyên liệu, phụ liệu, vật liệu, linh kiện và phụ tùng phục vụ sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh.

Điều này giúp doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực – từ điện tử, ô tô, dệt may đến nhựa kỹ thuật – được công nhận là doanh nghiệp CNHT, qua đó đủ điều kiện tiếp cận chính sách ưu đãi và hỗ trợ của Nhà nước.

Phạm vi ngành công nghiệp hỗ trợ đã được mở rộng, chính sách tới được với nhiều doanh nghiệp hơn

2. Gói hỗ trợ toàn diện về công nghệ, nhân lực và pháp lý

Nghị định 205 không chỉ mở rộng định nghĩa mà còn thiết lập bộ công cụ hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp CNHT:

Hỗ trợ công nghệ & R&D

• Dự án nghiên cứu – ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực CNHT được hưởng ưu đãi từ các quỹ quốc gia: Quỹ đổi mới công nghệ, Quỹ phát triển KH&CN, Chương trình công nghệ cao.
  
  
• Nhà nước hỗ trợ tối đa 50% chi phí đầu tư máy móc, phần mềm, thiết kế, sáng chế hoặc chuyển giao công nghệ khi doanh nghiệp hợp tác với viện, trường hoặc tổ chức KH&CN.
  
  
• Với dự án nâng cao chất lượng chuyên gia tư vấn, mức hỗ trợ có thể lên tới 70%.
  
  

Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực

• Doanh nghiệp được tham gia chương trình đào tạo ngắn hạn, vừa học vừa làm, hoặc hợp tác với trường nghề, đại học.
  
  
• Các khoản chi cho đào tạo, thuê chuyên gia có thể được hỗ trợ 50–70% từ ngân sách Chương trình phát triển CNHT.
  
  

Hỗ trợ chuyển đổi số & nhà máy thông minh

• Khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng CNTT, tự động hóa, hệ thống quản trị số.
  
  
• Các hoạt động chuyển đổi số, thiết lập “smart factory” được hỗ trợ tới 70% chi phí.

Nhà máy thông minh - một trong những nội dung ưu đãi của Nghị định 205/2025/NĐ-CP

Hỗ trợ pháp lý, kiểm định và xúc tiến thị trường

• Doanh nghiệp CNHT được bồi dưỡng kiến thức pháp luật, tư vấn pháp lý, hỗ trợ thử nghiệm, đo lường, chứng nhận chất lượng sản phẩm.
  
  
• Nhà nước hỗ trợ tới 70% chi phí tham gia hội chợ, đăng ký thương hiệu, xúc tiến đầu tư, và kết nối giao thương – đặc biệt với doanh nghiệp FDI.
  
  

3. Ưu đãi mạnh mẽ về đất đai và đầu tư

Theo Điều 4 và 12, các dự án xây dựng trung tâm R&D, cơ sở thử nghiệm, trung tâm kỹ thuật CNHT được:

• Miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước,
  
  
• Hỗ trợ đầu tư trang thiết bị nghiên cứu,
  
  
• Hưởng ưu đãi về thuế theo quy định hiện hành.
  
  

Điều này mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp xây dựng trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, chia sẻ thiết bị và đào tạo tại chỗ, giúp giảm chi phí cố định và nâng cao năng lực công nghệ trong chuỗi sản xuất.

Cơ sở sản xuất đạt chuẩn là một trong những nền móng quan trọng cho sự phát triển bền vững của một doanh nghiệp sản xuất trong ngành công nghiệp hỗ trợ

4. Trung tâm kỹ thuật CNHT – công cụ mới cho đổi mới sáng tạo

Một điểm mới mang tính đột phá là Điều 9 – Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp.
Trung tâm này có chức năng:

• Hỗ trợ nghiên cứu, thiết kế, thử nghiệm, tư vấn, đào tạo,
  
  
• Cho phép doanh nghiệp thuê dây chuyền thí điểm, dùng chung thiết bị, thử nghiệm sản xuất,
  
  
• Tiếp nhận vốn ODA, tài trợ, viện trợ và được hưởng ưu đãi thuế, miễn tiền thuê đất.
  
  

Trung tâm kỹ thuật được xem là hạ tầng mềm của CNHT, giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận công nghệ, kiểm định, và chứng nhận quốc tế mà không phải đầu tư độc lập.

5. Cơ chế ưu đãi linh hoạt, có thể “đo ni đóng giày” cho từng dự án

Nghị định 205 quy định rõ: dự án sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục CNHT (Phụ lục I, II) sẽ được cấp Giấy xác nhận ưu đãi nếu đáp ứng các điều kiện:

• Có doanh nghiệp SME tham gia chuỗi cung ứng;
  
  
• Dây chuyền công nghệ đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, có công đoạn sản xuất thực tế;
  
  
• Sản phẩm đạt tiêu chuẩn EU (CEN) hoặc tương đương nếu thuộc Phụ lục II.
  
  

Hồ sơ có thể nộp trực tiếp, qua bưu điện hoặc trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công – bước tiến trong cải cách thủ tục hành chính cho doanh nghiệp sản xuất.

6. Tác động và ý nghĩa: chính sách mang tính thực thi cao

Khác với nhiều chính sách trước đây thiên về định hướng, Nghị định 205 hướng tới tác động thực tế.
Với mức hỗ trợ 50–70%, cơ chế chia sẻ chi phí và trung tâm kỹ thuật CNHT, doanh nghiệp Việt Nam có thể rút ngắn khoảng cách công nghệ, đồng thời tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đặc biệt, SME – đối tượng yếu thế trong ngành sản xuất – được đặt làm trung tâm chính sách: từ đào tạo, pháp lý, kiểm định đến xúc tiến thị trường.
Điều này phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 68 về “phát triển khu vực tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế”.

Nghị định 205/2025/NĐ-CP là một trong những mảnh ghép mới cho bức tranh phát triển chuỗi cung ứng nội địa mà Việt Nam đang cố gắng nỗ lực hiện thực hóa. 

7. Hướng mở cho giai đoạn tiếp theo

Tuy nhiên, để chính sách thực sự đi vào đời sống, vẫn cần:

• Đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian thẩm định;
  
  
• Phối hợp liên ngành giữa Bộ Công Thương, KH&CN, KH&ĐT, UBND địa phương;
  
  
• Và đặc biệt là xây dựng hệ thống dữ liệu công nghiệp hỗ trợ quốc gia – nơi doanh nghiệp có thể tra cứu danh mục, tiêu chuẩn, hồ sơ, tiến độ xét duyệt và các hỗ trợ hiện hành.
  
  

Đây cũng là nền tảng để tiến tới mô hình “one-stop e-portal”, giúp doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ một lần nhưng được xét duyệt ở nhiều cấp hỗ trợ khác nhau.

Kết luận

Nghị định 205/2025 không chỉ là bản cập nhật pháp lý, mà là công cụ chiến lược để tái cấu trúc hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.
Với tầm nhìn “đồng hành cùng doanh nghiệp”, Nghị định này mở ra thế hệ ưu đãi mới – linh hoạt, đồng tài trợ, kết nối quốc tế và phù hợp với mô hình doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Nếu được triển khai đồng bộ, Nghị định 205 sẽ không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí và tăng năng lực công nghệ, mà còn tạo nền tảng cho công nghiệp Việt Nam tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu – đúng tinh thần mà Nghị quyết 68 đã đặt ra.