Cụm công nghiệp Hải Phòng – Hải Dương: Toàn cảnh quy hoạch, chính sách và tiềm năng phát triển sau sáp nhập

Sau khi Hải Phòng và Hải Dương chính thức sáp nhập vào năm 2025 theo Chương trình sáp nhập tỉnh 2025, khu vực này trở thành vùng công nghiệp – logistics trọng điểm ở Bắc Bộ. Với hệ thống cảng biển, sân bay, mạng lưới giao thông và hệ sinh thái công nghiệp đồng bộ, vùng Hải Phòng – Hải Dương đang phát triển mạnh các cụm công nghiệp (CCN) nhằm thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ, chế biến – chế tạo và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững.

Quy hoạch cụm công nghiệp Hải Phòng (cũ)

Tổng quan quy hoạch cụm công nghiệp Hải Phòng – Hải Dương đến năm 2030

Tính đến năm 2025, Hải Phòng có khoảng 20 cụm công nghiệp đang hoạt động, với quy hoạch tổng thể lên tới 36 cụm trên diện tích khoảng 1.600 ha. Trong khi đó, Hải Dương sở hữu 58 cụm công nghiệp đang triển khai, hướng đến 61 cụm vào năm 2030, với diện tích khoảng 3.210 ha. Tổng thể toàn vùng hợp nhất đã và đang phát triển hơn 80 cụm công nghiệp, dự kiến mở rộng lên gần 100 cụm đến năm 2050, chiếm khoảng 5.000 ha đất công nghiệp.

Vị trí chiến lược và kết nối vùng

Với lợi thế hạ tầng sẵn có, khu vực Hải Phòng – Hải Dương có vị trí chiến lược hiếm có trong khu vực phía Bắc. Hải Phòng sở hữu cảng biển nước sâu Lạch Huyện, sân bay quốc tế Cát Bi, và hệ thống cao tốc kết nối liên vùng. Hải Dương đóng vai trò trung chuyển giữa Hà Nội và Hải Phòng, đồng thời liên kết chặt với các KCN lớn như VSIP, Nam Sách, Cẩm Giàng. Sau sáp nhập, các CCN trong khu vực được quy hoạch và kết nối thành hành lang công nghiệp liền mạch, tạo điều kiện thuận lợi cho logistics, xuất khẩu và liên kết chuỗi sản xuất.

Một số cụm công nghiệp tiêu biểu

Tại Hải Phòng, các cụm công nghiệp nổi bật gồm Vĩnh Niệm (Lê Chân) với diện tích 14,46 ha đã đi vào hoạt động ổn định, Đặng Cương (An Dương) đang được đầu tư hạ tầng và cụm Nam Cầu Kiền giai đoạn 2, phát triển theo hướng công nghiệp sạch và công nghệ cao. Ngoài ra, các huyện An Lão, Vĩnh Bảo và Kiến Thụy đang là trọng điểm quy hoạch CCN mới.

Ở Hải Dương, các cụm công nghiệp quan trọng có thể kể đến như Việt Hòa – Tây Ngô Quyền tại TP Hải Dương, chuyên sản xuất công nghiệp hỗ trợ và ngành nhẹ; Lương Điền (Cẩm Giàng) và An Đồng (Nam Sách) tập trung vào dệt may và cơ khí. Một số cụm khác như Nguyên Giáp, Kỳ Sơn, Thất Hùng, Duy Tân hay Ngũ Hùng – Thanh Giang đang phát triển đa ngành. Đặc biệt, trong giai đoạn tới, tỉnh định hướng mở rộng các cụm mới như Phía Tây Việt Hòa, Thái Tân và Thất Hùng 2 nhằm tăng quy mô và chất lượng cụm công nghiệp.

Chính sách phát triển cụm công nghiệp sau sáp nhập

Sau sáp nhập, chính sách phát triển cụm công nghiệp được xây dựng trên nền tảng Nghị định 32/2024/NĐ-CP và Thông tư 14/2024/TT-BCT. Theo đó, các cụm phải nằm trong quy hoạch tỉnh, được hưởng hỗ trợ tối đa từ ngân sách nhà nước trong đầu tư hạ tầng, xử lý môi trường. Các doanh nghiệp trong CCN cũng được áp dụng các ưu đãi cao nhất về thuế, đất đai và tín dụng nếu hoạt động tại khu vực kinh tế khó khăn.

Đặc biệt, Nghị quyết 226/2025/QH15 trao cơ chế đặc thù cho chính quyền vùng Hải Phòng – Hải Dương. Chính quyền được giao quyền mạnh mẽ hơn trong xét duyệt, cấp phép, và hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư hạ tầng. Định hướng phát triển CCN xanh, công nghệ cao, kết hợp với các khu dịch vụ hậu cần và đô thị vệ tinh sẽ là xu hướng chủ đạo của vùng công nghiệp liên tỉnh này.

Các cụm công nghiệp Hải Dương được sắp xếp xung quanh các khu công nghiệp của tỉnh

Hạ tầng hỗ trợ và phát triển nhân lực

Hệ thống hạ tầng kỹ thuật tại các CCN được đầu tư đồng bộ, bao gồm giao thông nội khu, điện, nước, xử lý nước thải và nhà xưởng. Ngoài ra, địa phương còn tập trung vào chính sách an cư cho người lao động với kế hoạch xây dựng hơn 33.000 căn nhà ở xã hội cho công nhân đến năm 2030, góp phần ổn định nhân lực và thu hút lao động chất lượng cao.

Cùng với đó là các chương trình khuyến công, xúc tiến đầu tư, hỗ trợ chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực quản trị cho doanh nghiệp trong cụm công nghiệp.

Tiềm năng và định hướng đến 2050

Kế hoạch phát triển dài hạn hướng đến xây dựng hệ sinh thái CCN – KCN – logistics – đô thị thông minh, với trung tâm là Hải Phòng và các vành đai vệ tinh ở Hải Dương như Thanh Miện, Bình Giang, Nam Sách. Việc liên kết chặt chẽ giữa cụm công nghiệp và cảng biển giúp nâng cao giá trị chuỗi cung ứng, rút ngắn thời gian vận chuyển và giảm chi phí trung gian.

Tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra mục tiêu phát triển hơn 100 cụm công nghiệp hoạt động hiệu quả, thu hút tổng vốn đầu tư trên 100.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 200.000 lao động trên toàn vùng.

Cổng thông tin và tra cứu cụm công nghiệp

Hiện tại, nhà đầu tư và người dân có thể tra cứu thông tin chi tiết về cụm công nghiệp tại hai cổng chính thức:

• cumcongnghiephaiphong.vn: cập nhật danh sách CCN tại Hải Phòng, thông tin pháp lý, tình trạng đầu tư và hướng dẫn thủ tục.
• banqlkcn.haiduong.gov.vn: cung cấp quy hoạch chi tiết, danh sách CCN, bản đồ quy hoạch và các thông tin hỗ trợ từ Sở Công Thương Hải Dương.

Kết luận

Sự hợp nhất giữa Hải Phòng và Hải Dương đã tạo nên một vùng công nghiệp mạnh, có chiều sâu chiến lược và lợi thế so sánh rõ rệt trong khu vực Bắc Bộ. Nhờ vào quy hoạch bài bản, chính sách đặc thù và hệ sinh thái công nghiệp – logistics liên hoàn, cụm công nghiệp Hải Phòng – Hải Dương đang khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất, chế biến và xuất khẩu hàng đầu tại Việt Nam.